“โน๊ตบุ๊คเป็นอะไรอีกแล้ว ยิ่งใช้ยิ่งช้าลงทุกวัน”

ถึงแม้ว่าทั้งคอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คในปัจจุบัน จะมีราคาถูกลงกว่าสมัยก่อนหลายเท่า แต่อย่างไร ก็ยังถือเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีราคาสูง คงไม่มีใครซื้อมา ด้วยความคาดหวังว่าจะต้องเปลี่ยนทุกๆ 3 เดือน

พวกเราอยากให้คอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คสามารถใช้งานได้ยาวนาน และมีประสิทธิภาพมากที่สุด แต่อุปกรณ์เหล่านี้ก็เหมือนกับเครื่องใช้อื่นๆ ที่ประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับการใช้งานและกาลเวลา หากเราใช้งานได้อย่างรู้จักรักษา ทะนุถนอม คอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คก็อยู่กับเราได้นานขึ้น แต่ไม่ใช่ทุกคน หรือทุกเวลา ที่เราจะสามารถดูแลรักษาเครื่องคอมพิวเตอร์ของเราได้ บางที การใช้งานอย่างไม่ระมัดระวัง อาจส่งผลให้คอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊คของเรา อายุ “สั้น” กว่าที่ควรจะเป็น

ใช้คอมพิวเตอร์อย่างไรถึงจะดีที่สุด

บทความนี้จะบอกถึงข้อควรระวัง 6 ข้อ ที่เรา ในฐานะเจ้าของคอมพิวเตอร์หรือโน๊ตบุ๊คเผลอทำด้วยความเคยชิน หรือไม่ระมัดระวัง และส่งผลเสียโดยตรงกับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่คุณต้องใช้งานเป็นประจำ หากรู้และเข้าใจ จะช่วยป้องกันการใช้คอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คแบบผิดๆ และยังช่วยให้คอมพิวเตอร์กลับมามีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น รวมถึงยืดอายุการใช้งานได้อีกด้วย

โน๊ตบุ๊คนั้น เปราะบางกว่าที่คิด

ศัตรูตัวฉกาจของโน๊ตบุ๊คคือ “ความร้อน” หากเครื่องโน๊ตบุ๊คร้อนเกินไป การทำงานจะช้าลงอย่างสังเกตได้ หากอยู่ในความร้อนบ่อยครั้ง อาจทำให้อุปกรณ์ภายในเครื่องเช่น ซีพียู พัดลมระบายความร้อน หรือแบตเตอรี่ ได้รับความเสียหาย ผลที่ตามมาคือ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลงอย่างถาวร และโน๊คบุ๊คจะเริ่มส่งเสียงดังขึ้นเวลาทำงาน

แม้สิ่งที่ทำให้โน๊คบุ๊คสะสมความร้อนจะมีด้วยกันหลายประการ แต่มีสาเหตุสำคัญที่เกิดจากการใช้งานคือ การวางโน๊คบุ๊คบนเตียง ฟูก หรือวัตถุที่มีวัสดุเป็นผ้าทึบ เพราะวัสดุประเภทนี้ จะดูดความร้อนได้ง่ายกว่า อีกทั้งยังระบายอากาศได้ไม่ดี ควรวางโน๊คบุ๊คไว้บนพื้นผิวที่เรียบ เป็นไม้หรือโลหะ

ที่วางโน็ตบุ๊ค ถือเป็นอุปกรณ์หนึ่งที่ดี เพราะนอกจากช่วยระบายความร้อนให้กับเครื่องโน๊คบุ๊ค ยังช่วยจัดระดับของตัวเครื่องให้อยู่ในระดับสายตาของผู้ใช้งาน เพื่อการทำงานที่สะดวกสบายมากขึ้น

นอกจากการวางเครื่อง การดูแลรักษาโน๊ตบุ๊คก็สำคัญไม่แพ้กัน ไม่ควรวางสิ่งของ เครื่องใช้ หรือซ้ำร้ายที่สุด เครื่องดื่มร้อนเช่น กาแฟ บนเครื่องโน๊ตบุ๊ค แม้จะพับหน้าจอลงแล้วก็ตาม อีกทั้งการยกตัวเครื่อง ควรพับหน้าจอปิดก่อน ไม่ควรยกตัวเครื่องโดยจับที่บริเวณหน้าจอ หรือยกในขณะเปิดหน้าจอทิ้งไว้ เพราะจะเสี่ยงต่อการกระทบกระเทือนได้

อาหารและเครื่องดื่ม ไปกินที่อื่นได้ไหม

อีกหนึ่งศัตรูคู่แค้นของคอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คคือ “ฝุ่นและเศษผงขนาดเล็ก” ฝุ่นผงที่ติดตามอุปกรณ์ทำให้พัดลมระบายความร้อนทำงานหนักขึ้น และส่งผลให้เครื่องคอมพิวเตอร์มีความร้อนสะสมมากขึ้น เราสามารถป้องกันปัญหานี้ได้ โดยการทำความสะอาดฝุ่นและเศษผงในตัวเครื่องอย่างสม่ำเสมอ

ถึงแม้ว่า เราจะรักษาความสะอาดได้ดีขนาดไหน คอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คของเราก็อาจมีฝุ่นสะสมได้เช่นกัน อาจเกิดจากการตั้งเครื่องในบริเวณที่อับชื้น หรือไม่มีอากาศถ่ายเท ควรตั้งเครื่องในบริเวณที่ปลอดโปร่ง โล่งกว้าง และหากเป็นไปได้ ควรตั้งเครื่องคอมพิวเตอร์ในที่สูงหรืออยู่เสมอระดับสายตา

“ต้องทำงานส่งลูกค้า ไม่มีเวลาไปกินที่อื่น ให้ทำอย่างไร”

หากเป็นเช่นนั้น ให้ระมัดระวังเวลาทานอาหารหรือเครื่องดื่มเป็นพิเศษ กรณีที่เป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ การทำน้ำหกลงบนคีร์บอร์ดอาจไม่ส่งผลกระทบมากเท่ากับโน๊คบุ๊คที่ทุกส่วนเชื่อมติดกัน แค่หยดกาแฟไม่กี่หยด ก็สามารถทำลายโน๊ตบุ๊คได้ทั้งเครื่อง เศษอาหารบนคีร์บอร์ดคอมพิวเตอร์อาจส่งผลแค่ภาพลักษณ์ของเรา เวลามีแขกมาเยี่ยมบ้าน แต่เศษอาหารในตัวเครื่องคอมพิวเตอร์อาจส่งผลถึงการทำงานของเครื่องโดยตรง

อย่ารอให้อะไรมันสายเกินไป

“ไม่ใช่นิยายรัก ไม่ใช่ซีรีย์โรแมนติก แต่เป็นแบตเตอรี่ในเครื่องโน๊ตบุ๊ค”

ประสิทธิภาพของแบตเตอรี่ในโน๊ตบุ๊คจะลดลงไปตามระยะเวลาการใช้งาน โน๊ตบุ๊คที่สามารถใช้งานได้นานถึง 8 ชั่วโมงในช่วง 1-2 ปีแรก อาจใช้งานได้เพียง 6 ชั่วโมงในปีต่อๆ มา เป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ “ชะลอ” การเสื่อมสภาพนั้นได้

เรามักมีความเชื่อว่า ควรปล่อยให้แบตเตอรี่เหลือ 0 เปอร์เซ็นต์ แล้วจึงเริ่มชาร์จไฟใหม่ แต่ความเป็นจริงคือ แบตเตอรี่มีส่วนประกอบเป็นลิเทียมไอออน ซึ่งจะอ่อนประสิทธิภาพลง หากต้องเริ่มชาร์จจาก 0 เปอร์เซ็นต์ทุกครั้ง สิ่งที่เราควรทำคือ เริ่มเสียบชาร์จเมื่อแบตเตอรี่อยู่ที่ประมาณ 20-30 เปอร์เซ็นต์ จะส่งผลดีต่อประสิทธิภาพของแบตเตอรี่ในระยะยาวมากกว่า

การวางโน๊ตบุ๊คในสถานที่ที่มีอุณหภูมิสูงก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้แบตเตอรี่ยิ่งเสื่อมเร็วขึ้น และไม่เพียงแต่แบตเตอรี่เท่านั้น ความร้อนจะส่งผลต่ออุปกรณ์ทุกชิ้นเช่นเดียวกัน หากแบตเตอรี่ได้รับความเสียหายจนสังเกตเห็นรอยบวมนูน ควรรีบเปลี่ยนทันที เพราะการใช้แบตเตอรี่ที่เกิดความเสียหาย นอกจากจะไม่สามารถใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพแล้ว ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายอีกด้วย

แม้ผู้ใช้คอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะจะไม่ต้องกังวลกับปัญหาแบตเตอรี่ที่กล่าวมา แต่เรื่องการจ่ายไฟในเครื่องคอมพิวเตอร์ประเภทนี้ก็สำคัญไม่แพ้กัน ควรสังเกต “Power Supply” หรือแหล่งจ่ายไฟในเครื่อง ว่าสามารถจ่ายไฟได้อย่างเพียงพอหรือไม่ หากอุปกรณ์ในเครื่องไม่ได้รับพลังงานเพียงพอ จะก่อให้เกิดปัญหา “คอขวด” (ฺBottleneck) ผลที่ตามมาคือ อุปกรณ์ในเครื่องจะได้รับความเสียหาย และเริ่มเสื่อมสภาพลง

ผู้ชนะรางวัลคนโกหกแห่งปีได้แก่ โปรแกรมทำความสะอาดเครื่อง

ในยุคที่คอมพิวเตอร์ทำงานด้วยระบบปฏิบัติการ Windows 2000 และมีแรมในเครื่องเพียง 512 เมกะไบท์ การจัดระเบียบหรือลบไฟล์ที่ไม่จำเป็นออกไปจากเครื่อง เป็นวิธีการที่ดี ที่จะช่วยให้เครื่องกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

แต่ในปัจจุบันที่คอมพิวเตอร์ทุกเครื่องเปรียบเสมือนกับเสือชีต้าร์ วิธีนี้เริ่มไม่เป็นที่นิยม เพราะไม่ก่อให้เกิดความแตกต่างแบบสังเกตได้เท่าไร กลายเป็นความไม่จำเป็นไป และนอกจากจะไม่ได้ส่งผลดี โปรแกรมประเภทนี้มักเรียกเก็บค่าใช้บริการจากผู้ใช้ รวมถึงแฝงโปรแกรมเสริมที่ทำให้หนักเครื่องยิ่งกว่าเข้ามาแทน ในกรณีที่ร้ายแรงที่สุด โปรแกรมพวกนี้จะทำงานเป็นเหมือนบริษัทนักสืบ ที่ถึงแม้จะไม่ได้ขโมยข้อมูลของเราไปโดยตรง แต่อาจเก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้งานคอมพิวเตอร์ไป โดยที่เราไม่อาจรู้ตัว

หากต้องการจัดระเบียบไฟล์ต่างๆ ในระบบ หรือลบไฟล์ส่วนเกินในเครื่องออกไป ควรเลือกใช้ Disk Cleaner ที่มาพร้อมกับระบบปฏิบัติการ เพราะนอกจากจะไม่ต้องเสียเวลาสรรหาโปรแกรมอื่น ยังสามารถมั่นใจได้ว่า ไฟล์สำคัญจะไม่ถูกลบไป ซึ่งอาจก่อให้เกิดการทำงานของคอมพิวเตอร์ที่ผิดพลาดได้

และหากจนแล้วจนรอด เครื่องคอมพิวเตอร์ของเราไม่เร็วขึ้น เราควรที่จะเริ่มสำรวจอุปกรณ์ Hardware ว่ามีชิ้นส่วนไหนต้องได้รับการซ่อมแซม หรือเปลี่ยนแปลงหรือไม่

อย่าท่องยุทธจักรโดยปราศจากดาบฉันใด

“ก็ไม่ควรปราศจากโปรแกรมป้องกันไวรัส เวลาท่องอินเตอร์เน็ตฉันนั้น”

อินเทอร์เน็ตเปรียบเสมือนสนามเด็กเล่น เพราะเป็นทั้งที่ที่สนุกที่สุด แต่ก็อันตรายที่สุดสำหรับเด็ก การเข้าเว็บไซต์แต่ละครั้ง นำความเสี่ยงมาให้เครื่องคอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊คของเราหลายร้อยเท่า ทั้งไวรัส โทรจัน มัลแวร์ หรือแรนซอมแวร์ แม้แต่ในเว็บไซต์ปกติที่ดูปลอดภัย ก็ไม่อาจไว้ใจได้ 100 เปอร์เซ็นต์

การเปิดโปรแกรมป้องกันไวรัสในระบบปฏิบัติการ Windows 8 ขึ้นไปอย่าง Windows Defender ช่วยป้องกันเรื่องนี้ได้เป็นอย่างดี แม้ไม่สามารถเทียบประสิทธิภาพกับโปรแกรมป้องกันไวรัสประเถทเสียเงินได้ แต่ก็ถือได้ว่าเป็นองครักษ์พิทักษ์เครื่องที่ไว้ใจได้

หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ชะลอได้

การใช้คอมพิวเตอร์หรือโน๊ตบุ๊คด้วยความระมัดระวังและทะนุถนอม จะทำให้อุปกรณ์เหล่านี้มีประสิทธิภาพทัดเทียมกับตอนซื้อใหม่ อีกทั้งยังอยู่กับเรานานขึ้น แม้ว่าเราไม่สามรถหลีกเลี่ยงการเสื่อมสภาพของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ได้ แต่เราสามารถช่วยให้การเสื่อมสภาพนั้น เกิดช้าที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

จบไปแล้วกับหลากข้อระวัง เพื่อให้คอมพิวเตอร์มีสภาพ “เหมือนใหม่” มากที่สุด แต่หากใครอยากซื้อคอมพิวเตอร์หรือโน๊ตบุ๊ค “เครื่องใหม่” ลองแวะเข้ามาดูที่ Kaidee เพราะที่นี่ มีคอมพิวเตอร์และโน๊ตบุ๊ครุ่นที่คุณต้องถูกใจอย่างแน่นอน