พ่อแม่บางคนอาจมีความคิดว่า “ของเล่นเด็ก” เป็นเรื่องเปลืองเงิน ไม่มีประโยชน์สักเท่าไร นอกจากความสนุกและใช้ฆ่าเวลาให้ลูกของเราหยุดนิ่ง ซึ่งจริงๆ แล้วของเล่นเด็กที่ดี มีประโยชน์ซ่อนอยู่หลายอย่าง โดยเฉพาะเรื่องเสริมสร้างพัฒนาการ หากเราเลือกอย่างเหมาะสม
งานวิจัยหลายบทความยืนยันว่า “ของเล่นเด็ก” ที่ดีนั้นมีประโยชน์ หากเราฝึกให้ลูกน้อยของเราเล่นถูกเวลาและตรงกับช่วงวัย จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการเด็กในแต่ละวัยได้ดีเยี่ยม ยิ่งถ้าเราส่งเสริมให้เขาเล่นอย่างสร้างสรรค์ บวกกับใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์ จะทำให้ทักษะต่างๆ ถูกเติมเต็มและเติบโตไปอย่างมั่นคง
ของเล่นเด็กช่วยเสริมพัฒนาการลูกได้?
สิ่งที่บรรดาพ่อแม่ต้องคำนึงถึง คือไม่ใช่ว่าจะเลือกของเล่นเด็กอะไรก็ได้ให้ลูก เพราะของเล่นบางชิ้น มีอิทธิพลอย่างมากต่อความคิดของเด็กในช่วงนั้นๆ ส่งผลมาถึงตอนเจริญวัย โดยแสดงออกผ่านการโต้ตอบกับบุคคลอื่นๆ ไปจนถึงการแสดงออกในด้านต่างๆ
ข้อหนึ่งที่ผู้ใหญ่ต้องยอมรับ ของเล่นเด็กบางอย่างซึ่งเราคิดเอาเองว่าเด็กสนุก ทว่ากลับไม่มีประโยชน์ใดๆ ต่อพัฒนาการของเจ้าตัวจิ๋ว ดังนั้นการเลือกของเล่นเด็กให้ลูกน้อยที่ถูกต้อง คือ “การเลือกให้เหมาะสมกับแต่ละช่วงวัย”
“ลักษณะการเล่นของเด็กกว่าร้อยละ 90 มีพฤติกรรมการแสดงออกต่างกันไปตามของเล่นในวัยเด็ก“
ศาสตราจารย์ทราวิก-สมิท (Professor Trawick-Smith) อาจารย์ด้านการศึกษาปฐมวัยแห่ง Center for Early Childhood Education – ประเทศสหรัฐอเมริกา
เราเองในฐานะพ่อแม่ที่พร้อมมอบความรักให้ลูกอย่างเต็มเปี่ยม ควรคัดสรรสิ่งดีๆ ให้ลูกเสมอ ว่าแล้วก็อย่ารอช้า
มาดู 10 ของเล่นเด็กยอดฮิตเสริมสร้างพัฒนาการลูกในแต่ละช่วงวัยกันค่ะ
10 ของเล่นเด็กยอดฮิตเสริมสร้างพัฒนาการ
เด็กแต่ละช่วงวัยมีการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน พ่อแม่มือใหม่ซึ่งไม่รู้จะจับต้นชนปลายตรงไหน อย่าเพิ่งกังวลกันไป ทำความเข้าใจไปพร้อมๆ กัน โดยเราแบ่งช่วงวัยเด็กออกเป็น 3 ช่วง เริ่มตั้งแต่แรกเกิดไปจนถึง 3 ขวบ เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น ทีนี้ก็มาดูกันว่าในแต่ละช่วง เราควรใช้ของเล่นเด็กกระตุ้นหรือส่งเสริมพัฒนาการลูกน้อยเรื่องอะไรบ้าง
1. ของเล่นเด็กแรกเกิดจนถึง 5 เดือน
ช่วงของการเริ่มต้น เวลาแห่งการผลิบาน ที่เจ้าตัวจิ๋วยังไม่ค่อยมีพิษมีภัยเท่าไร ทำให้กิจกรรมของเด็กในช่วงนี้ยังไม่เยอะมาก ขยับได้เล็กๆ น้อยๆ อย่างการหยิบจับสิ่งของ ฝึกลุกนั่งและนอนเป็นหลัก
ทุกๆ อย่างเป็นเรื่องใหม่สำหรับเขา พยายามเลือกของเล่นเด็กที่มีผิวสัมนุ่มๆ หยิบจับง่าย ยิ่งถ้ามีความแตกต่างของพื้นผิว จะช่วยกระตุ้นเรื่องความรู้สึกได้ดี อย่างไรก็ดีทารกช่วงนี้จะตอบสนองได้ดีกับวัตถุที่เคลื่อนไหว มีสีสันสดใสหรือสีคอนทราสต์กัน ทั้งยังค่อนข้างไวต่อเสียง
ยิ่งถ้าเราเลือกของเล่นเด็กที่มีรูปทรงและขนาดต่างกันยิ่งดี เพราะจะช่วยเสริมสร้างเรื่องความจำ และระบบประสาทตาและกล้ามเนื้อมือได้ดี แต่ไม่ควรเลือกของเล่นขนาดเล็กมากไป เนื่องด้วยเด็กช่วงนี้เผลอเอาเข้าปากได้ง่าย (อย่าลืมล้างของเล่นบ่อยๆ)
1.1 ของเล่นเด็กที่เขย่าแล้วมีเสียง (Rattles)
อย่างที่บอกไปว่าทารกช่วงนี้ จะตอบสนองได้ดีกับวัตถุสีสันสดใสและมีเสียง ยิ่งเป็นของเล่นเด็กขนาดกำลังเหมาะมือแล้ว ยิ่งเพลินไปกันใหญ่ นอกจากจะได้ความสนุกแล้ว เขายังได้ฝึกการขยับจังหวะมือ เพื่อให้เกิดเสียง เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และเสริมสร้างการได้ยินไปในตัว
1.2 ของเล่นเด็กแนวตุ๊กตาสัตว์เลี้ยง (Plush Animals)
เด็กๆ ทุกคนมักมี “น้องเน่า” เป็นของตัวเอง ตุ๊กตาตัวโปรดที่เราต้องเอาติดสอยห้อยตามไปด้วยทุกแห่ง เพราะว่า “กลิ่น” เป็นตัวกระตุ้นความทรงจำที่ดี การมีตุ๊กตาเล็กๆ อยู่กับทารกนอกจากจะช่วยให้ความอบอุ่นทางใจแล้ว ยังเป็นส่วนสร้างความรักความผูกพันอีกด้วย
1.3 ของเล่นเด็กที่บีบได้ (Squeeze Toys)
ทุกๆ ครั้งที่ทารกบีบของเล่นเด็กแล้วเกิดเสียง จะยิ่งสร้างแรงจูงใจให้เด็กสนใจและทำซ้ำบ่อยๆ ได้ความเพลิดเพลิน และยังสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อไปในตัว
2. ของเล่นเด็กวัย 6 ถึง 11 เดือน
วัยล้มลุกคลุกคลานของเด็กน้อย ความปรารถนาของเขาจะเริ่มชัดเจนขึ้น พ่อแม่จะเริ่มสังเกตได้ว่า ลูกเราชอบเล่นอะไรหรือไม่ชอบอะไร ไหนจะเริ่มใช้กล้ามเนื้อมือหยิบจับอะไรได้มั่นคงกว่าเดิม รวมถึงมีช่วงที่ไม่ได้ดั่งใจขว้างปาข้าวของ
พ่อแม่อย่างเราควรเริ่มวางรากฐานที่ดีตั้งแต่วันนี้ ด้วยการเลือกของเล่นเด็กที่เสริมสร้างจินตนาการ และกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ของพวกเขา โดยเด็กในวัยนี้รักการเรียนรู้ด้วยภาพและเสียงเป็นที่สุด พัฒนาได้ทั้งทักษะประสาทสัมผัส เพิ่มความรู้ความเข้าใจ ตลอดจนพัฒนาการทางภาษา
2.1 ของเล่นเด็กประเภทเครื่องดนตรีประเภทตีกระทบ (Xylophones)
เสียงดนตรีช่วยเสริมสร้างจินตนาการของเด็กได้ดีเสมอ การปล่อยให้เขาใช้เวลาอยู่กับของเล่นเด็กชนิดนี้ นอกจากจะช่วยให้เบบี้อารมณ์ดีกับเสียงเพลงแล้ว ยังฝึกประสาทตาให้สัมพันธ์กับมือ กระตุ้นสมอง รวมถึงการขยับจังหวะไปจนถึงการลงน้ำหนักมือ
2.2 ของเล่นเด็กประเภทไม้ (Wooden Puzzles)
ฝึกแก้ปัญหาแบบคิดวิเคราะห์ไปกับของเล่นเด็กแนว Wooden Puzzles นอกจากนี้ยังได้ทักษะเรื่องการเชื่อมโยง และการสร้างเสริมจินตนาการได้ดี รวมทั้งกระตุ้นให้เขามีสมาธิให้จดจ่อกับสิ่งต่างๆ ได้นานขึ้น
2.3 ของเล่นเด็กที่ใช้สำหรับฟัน (Teething Toys)
ช่วงนี้ฟันของลูกน้อยเริ่มจะขึ้นมาบ้างแล้ว อาจส่งผลให้เด็กๆ หลายคนอารมณ์ไม่ดี ดังนั้นการหาของเล่นเด็กที่ทำจากวัสดุนุ่มนิ่มและปลอดภัย ให้เขากัดเล่นระหว่างนี้ เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยกระตุ้นให้ฟันขึ้น และลดอาการฉุนเฉียวของลูกได้เช่นกัน
3. ของเล่นเด็กอายุ 1 ถึง 3 ขวบ
มาถึงวัยที่เด็กน้อยของคุณเริ่มเจริญวัยขึ้น แน่นอนว่าพลังการแสดงออกต่อสิ่งต่างๆ ย่อมเพิ่มขึ้นตามมา ทั้งการเคลื่อนไหวที่คล่องแคล่วขึ้น เดินไววิ่งเร็ว รวมถึงควบคุมปฏิกริยาการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ ได้ดี ทั้งยังเป็นช่วงที่พวกเขาเริ่มเข้าเรียน เจอกับสังคมกว้างขึ้นกับเพื่อนต่างที่มา
ของเล่นเด็กที่เหมาะกับช่วงวัยนี้ คือของที่ฝึกการทำงานของสมอง รวมถึงกระตุ้นการเคลื่อนไหวของร่างกายในส่วนต่างๆ หรือจะเป็นเกมสนุกๆ เน้นเรื่องการทำซ้ำ ช่วยเติมเต็มเรื่องความจำ เรียกได้ว่าเป็นของเล่นเด็กหมวดหมู่แอดวานซ์ขึ้นมา
3.1 ของเล่นเด็กประเภทหนังสือพร้อมภาพประกอบ (Books with Photos or Illustrations)
ให้ลูกน้อยของคุณปลดปล่อยจินตนาการอย่างไร้ขีดจำกัด ฝึกพัฒนาสมอง ด้วยหนังสือภาพประกอบสีสันสดใส เป็นของเล่นเด็กที่สร้างการเรียนรู้หลากหลายด้าน ได้ทั้งเรื่องความจำ ความสนุกและความเพลิดเพลิน
3.2 ของเล่นเด็กประเภทอุปกรณ์ศิลปะ (Art Supplies)
ถ้าเบบี้เบื่อหรือหมดความสนุกกับหนังสือภาพประกอบแล้ว อุปกรณ์ศิลปะเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจ การที่เขาได้มีส่วนร่วมแต่งเติม ขีดเขียน หรือระบายสี น่าจะดึงความสนใจและเพิ่มความสนุกได้ดี ทั้งยังสร้างสมาธิ ฝึกให้เขาจดจ่อกับสิ่งต่างๆ ได้นานขึ้น
3.3 ของเล่นเด็กแนวก่อสร้าง (Construction Toys)
สนุกไปกับการประกอบนั่นต่อนี่ ด้วยของเล่นแนวก่อสร้าง ให้ลูกน้อยของเราสวมบทบาทเป็นช่างก่อสร้างตัวจิ๋ว ฝึกการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้ดี ทั้งยังพัฒนาระบบสมอง ช่วยเรื่องระบบการคิดวิเคราะห์และเพลิดเพลินกับจินตนาการแบบไร้ขอบเขต
3.4 ของเล่นเด็กแนวจิ๊กซอว์ (Jigsaw Puzzles)
นอกจากจะช่วยให้เด็กๆ แยกแยะเรื่องสีได้ชัดเจนแล้ว ทักษะหลายด้านยังถูกเติมเต็มให้มั่นคงขึ้น ทั้งระบบสมอง สมาธิ การคิดวิเคราะห์ ตลอดจนการมองภาพรวมแบบเชื่อมโยง เรียกว่าเป็นของเล่นที่ครบเครื่องทั้งในเรื่องความสนุกและได้ประโยชน์
ซื้อของเล่นเด็กเสริมสร้างพัฒนาการลูกน้อย
ถึงจะมีของเล่นเด็กช่วยเสริมพัฒนาการให้ลูกมากมายแค่ไหน แต่อย่าลืมว่า “เวลา” ของพ่อแม่ที่มอบให้เขาเป็นสิ่งสำคัญเสมอ การได้อยู่กับลูกน้อยในช่วงวัยนี้เป็นสิ่งดีในการสร้างความผูกพันและความทรงจำดีๆ ของเล่นเด็กเป็นเพียงอุปกรณ์ที่ช่วยเติมเต็มให้เวลาในช่วงนั้นมีคุณค่ามากยิ่งขึ้น
การมีของเล่นเด็กดีๆ ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการ ก็เหมือนกับการสร้างรากฐานลูกของเราให้มั่นคง เตรียมความพร้อมให้เขาก้าวสู่โลกภายนอกได้อย่างแข็งแกร่ง อย่าคิดว่าของเล่นเป็นเพียงสิ่งเล่นๆ ใช้ฆ่าเวลาไปวันๆ หากเราเลือกของเล่นได้ดีเหมาะสมตามวัย จะช่วยให้ลูกของเราได้เปรียบกว่าใครๆ
เข้าไปดูของเล่นดีๆ เพิ่มทักษะได้ที่ kaidee แหล่งรวมของเล่นนานาชนิด ซึ่งมีให้คุณเลือกหลากหลาย
