ถ้าคุณเป็นอีกคนที่ชอบปลูกต้นไม้เป็นงานอดิเรกแล้วล่ะก็ คุณคงจะรู้ดีว่า การที่จะทำให้ต้นไม้เติบโตอย่างรวดเร็ว และออกดอก ออกผลอย่างสวยงามนั้น การใช้ “ปุ๋ย” เป็นสิ่งสำคัญ ไม่แพ้ไปกว่าการรดน้ำต้นไม้เลย

เพราะปุ๋ย หรือ Fertilizer นั้น ไม่เพียงแต่จะเป็นตัวช่วยให้ดินมีลักษณะร่วนซุย สามารถกักเก็บน้ำได้ดีขึ้นแล้ว ปุ๋ยยังให้สารอาหารที่จำเป็นต่อพืช และต้นไม้ของเรา อย่างเพียงพอ ซึ่งสารอาหารที่จำเป็นต้นไม้เหล่านั้น ได้แก่ ไนโตรเจน (N), ฟอสฟอรัส (P) และ โพแทสเซียม (K) หรือ “NPK” นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าปุ๋ยจะจำเป็นกับต้นไม้ของเราแค่ไหน ราคาของปุ๋ยในปัจจุบัน ก็ทำให้เราท้อได้เหมือนกัน ยิ่งสำหรับใครที่มีสวนขนาดใหญ่แล้วล่ะก็ เรียกได้ว่าราคาปุ๋ยเล่นทำเอากระเป๋าแห้งกันเลยทีเดียว

แล้วทำไมเราต้องซื้อปุ๋ยราคาแพงๆ ด้วยล่ะคะ ในเมื่อมันมีวิธีการทำปุ๋ยแบบ Homemade ที่เราสามารถทำเองได้ ไม่เห็นจำเป็นจะต้องเสียงสตางค์สักบาท?

_{ประเภทของปุ๋ย}

เราสามารถแบ่งประเภทของปุ๋ย (ตามเกณฑ์วัสดุที่ใช้เป็นปุ๋ย) ได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ ปุ๋ยเคมี และ ปุ๋ยอินทรีย์ 

ซึ่ง ‘ปุ๋ยเคมี’ ตามชื่อเลย คือปุ๋ยที่ผสมสารอนินทรีย์เป็นองค์ประกอบหลัก ซึ่งสารอนินทรีย์นี้จะเป็นสารที่ได้ผ่านกระบวนการผลิตทางเคมี แตกต่างจาก ‘ปุ๋ยอินทรีย์’ อย่างสิ้นเชิง เพราะปุ๋ยอินทรีย์ เป็นปุ๋ยที่มีองค์ประกอบจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น พืช, สัตว์, จุลินทรีย์ เป็นต้น

ดังนั้น ผลผลิตจากต้นไม้ที่ถูกเลี้ยงด้วยปุ๋ยอินทรีย์ จึงไม่เป็นอันตรายแก่ผู้บริโภค นอกจากนี้ปุ๋ยอินทรีย์ยังไม่ทำลายหน้าดินในระยะยาว แต่กลับช่วยให้หน้าดินแข็งแรง และสามารถอุ้มน้ำได้ดีขึ้น

วันนี้ Kaidee จึงได้รวบรวม วิธีการทำปุ๋ยอินทรีย์ง่ายๆ มาฝากกัน ซึ่งถ้าเราบอกว่า “ง่าย” คือ “ง่าย” ไม่ต้องห่วงค่ะ เพราะวิธีเหล่านี้ นอกจากจะทำเองได้ที่บ้านแล้ว วัตถุดิบต่างๆ ยังหาได้ง่ายรอบตัวเรา อีกต่างหาก  ถ้าพร้อมแล้ว ไปดูกันเลย

_{1. ‘ปุ๋ยเปลือกกล้วย’:}  

“ทำง่ายที่บ้าน เรื่องกล้วยๆ” 

เพื่อนๆ รู้ไหมเอ่ย ว่าเปลือกกล้วยมี สารอาหารประเภท โพแทสเซียม (K) สูงถึง 42 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งโพแทสเซียมนั้น เป็นหนึ่งใน 3 สารอาหารที่จำเป็นต่อพืช (โพแทสเซียม, ไนโตรเจน และ  ฟอสฟอรัส) โดยโพแทสเซียมจะรับหน้าที่เป็นตัวช่วยในการเคลื่อนย้ายสารอาหาร และการสังเคราะห์แสงของพืช และต้นไม้ นั่นเอง

วิธีทำปุ๋ยเปลือกกล้วย

• นำเปลือกกล้วยไปอุ่นในไมโครเวฟประมาณ 30-45 วินาที จนกระทั่งเปลือกกล้วยเกือบไหม้ แข็งกระด้าง ไม่สามารถง้อเปลือกได้
• นำเปลือกกล้วยที่ไหม้ได้ที่นี้ ไปวางไว้บนหน้าดินของต้นไม้ หรือพืชสวนครัวของเพื่อนๆ
• นอกจากนี้ เรายังสามารถนำเปลือกกล้วยไปแช่น้ำทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ เพื่อให้ได้ ‘ปุ๋ยน้ำ’ ที่เต็มไปด้วยสารอาหารโพแทสเซียมจากเปลือกกล้วย ซึ่งสามารถนำไปใช้รดน้ำต้นไม้ แทนน้ำประปาได้เลย 

_{2. ‘ปุ๋ยเปลือกไข่’:}

“ปุ๋ย Homemade พิเศษใส่ไข่ 1 ที่”

เมื่อเช้าเพื่อนๆ ได้รับประทานเมนูไข่อะไรเป็นข้าวเช้ากันคะ ไข่ดาว? ไข่เจียว? ไข่ต้ม? หรือไข่ข้น? 

แต่ไม่ว่าจะเป็นไข่แบบไหน ก็อย่าเพิ่งทิ้งเปลือกไข่ไปนะคะ เราสามารถเอามันมาทำเป็นปุ๋ยอินทรีย์ได้ เพราะเปลือกไข่นี้ ให้ประโยชน์ และสารอาหารมากมายแก่ต้นไม้ และพืชสวนครัวของเรา 

เนื่องจากเปลือกไข่ประกอบไปด้วย แคลเซียม และ ฟอสฟอรัส (P) จำนวนมาก อีกทั้งยังมีสารอาหารจำเป็นอื่นๆ เช่น โซเดียม (แต่ไม่มากพอที่จะเป็นอันตรายต่อต้นไม้) และ แมกนีเซียม อีกด้วย

วิธีทำปุ๋ยเปลือกไข่

วิธีทำปุ๋ยไข่นี้ ก็ทำได้ง่าย มีวิธีทำคล้ายคลึงกับการทำปุ๋ยเปลือกกล้วยในข้อแรก ต่างกันเพียงแค่วัตถุดิบเท่านั้น

• เตรียมเปลือกไข่ประมาณ 5-6 ใบ ต่อต้นไม้ 1 ต้น
• นำเปลือกไข่ไปอุ่นในไมโครเวฟ ครั้งละ 5-6 ใบ ในเวลา 1 นาที เพื่อให้ไข่แห้ง ไม่มีความชื้นใดๆ เกาะที่ผิวเปลือกไข่
• จากนั้นให้ทุบเปลือกไข่ให้ละเอียด และนำไปวางไว้ที่บนหน้าดินของพืช หรือต้นไม้นั้นๆ
• หรือสามารถทำปุ๋ยน้ำจากเปลือกไข่ได้ โดยนำเปลือกไข่ไปแช่น้ำ ทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ และใช้น้ำนั้นรดแทนน้ำประปานั่นเอง

_{3. ‘ปุ๋ยกากกาแฟบด’:}

“ดื่มเสร็จแล้วอย่าพึ่งทิ้งซาก กากกาแฟมันใช้ได้อีก”

เชื่อไหมคะว่าเราสามารถใช้กากกาแฟบด (Coffee ground) เป็นปุ๋ยได้ด้วย จริงๆ แล้ว การนำกากกาแฟบดมาทำเป็นปุ๋ยอินทรีย์นั้น เป็นที่รู้จักพอสมควร

เนื่องจากกากกาแฟบดนั้น มีส่วนช่วยในการลดค่า pH (กรดด่าง) ในหน้าดิน และเพิ่มความเป็นกรดของดินให้สูงขึ้น ซึ่งเหมาะสำหรับพืชที่ชอบดินเปรี้ยว เช่น ดอกกุหลาบ, ดอกพุดซ้อน,แครอท, หอมแดง, ต้นสน เป็นต้น

และอีกหนึ่งเหตุผลที่กากกาแฟสามารถใช้แทนปุ๋ยได้ดีนั้น เป็นเพราะว่า กากกาแฟประกอบไปด้วยสารไนโตรเจน จำนวนมาก ดังนั้นปุ๋ยกากกาแฟบดนี้ จึงช่วยดูดซึมธาตุเหล็กหนักๆ ในดิน ป้องกันสารอันตรายต่างๆ จากพืชได้นั่นเอง

วิธีทำปุ๋ยกากกาแฟบด

• นำกากกาแฟบดไปโรยบนหน้าดิน โดยให้โรยรอบต้นไม้ หรือพืช
• เพื่อนๆ สามารถทำปุ๋ยน้ำจากกากกาแฟบดได้เช่นกัน โดยการนำกากกาแฟบดจำนวนพอเหมาะ ใส่ลงไปในน้ำปริมาณ 1 แกลลอน ทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง จนน้ำเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล เท่านี้ ก็จะได้น้ำปุ๋ยกากกาแฟ แล้วค่ะ

_{4. ‘ปุ๋ยจากดีเกลือฝรั่ง (Epsom salts):}

“นอกจากจะดีต่อผิว ยังมีประโยชน์ต่อต้นไม้อีกด้วย”

ดีเกลือฝรั่ง หรือที่เรียกกันตามภาษาวิทยาศาสตร์ว่า แมกนีเซียมซัลเฟต นี้ เป็นผลึกขาว ที่มีรสชาติเค็ม ซึ่งหลายคนรู้จักดีเกลือฝรั่งกันดี จากสรรพคุณของมันต่อผิวพรรณ ช่วยลดสิ้วเสี้ยน และ ช่วยปรับสมดุลให้ผิวผ่อนคลาย นั่นเอง

แต่มีน้อยคนนะคะ ที่รู้ว่า ดีเกลือฝรั่ง สามารถนำมาใช้ทำปุ๋ยได้ เพราะจริงๆ แล้ว ‘แมกนีเซียมซัลเฟต’ นี้เองสามารถช่วยให้พืชพรรณ งอกงามเร็ว และ ออกดอก ออกผล ได้สมบูรณ์ กว่าเคย แมกนีเซียมซัลเฟต จึงเป็นปุ๋ยที่ดีต่อพืชดอก และ ผล อย่างเช่น ผลไม้ หรือ ดอกไม้ นั่นเองค่ะ 

วิธีทำปุ๋ยดีเกลือฝรั่ง

• นำดีเกลือฝรั่งปริมาณเท่ากำมือ ไปโรยตามร่องดิน หรือ ขุดหน้าดิน 1-2 นิ้ว จากนั้นโรยดีเกลือฝรั่งลงไป และกลบทับด้วยดินอีกครั้ง
• หรือ สามารถโรยดีเกลือฝรั่งบนหน้าดิน เป็นวงแหวนขนาดใหญ่ รอบพืชพรรณนั้นๆ 

(โดยให้วงแหวนห่างจากก้าน หรือรากต้นไม้ ประมาณ 4 นิ้ว เพื่อป้องกันไม่ให้ดีเกลือไหม้ก้านของต้นไม้ และเป็นอันตรายแก่ต้นไม้ได้นั่นเอง)

_{5. ‘ปุ๋ยขี้เถ้าถ่าน’ :}

“อย่าตัดสินคนจากภายนอก ขี้เถ้าถ่านมีประโยชน์กว่าที่เห็น”

หลังจากที่เราใช้ถ่านเป็นฟืนเรียบร้อยแล้ว ขี้เถ้าของถ่านที่ได้นั้น เป็นแหล่งสะสมที่ดีของสารจำพวก แมกนีเซียม, ฟอสฟอรัส และ โพแทสเซียม ซึ่งล้วนแต่เป็นสารอาหารจำเป็นต่อการเจริญเติบโต และเป็นส่วนประกอบหลักของปุ๋ยทั้งนั้น ดังนั้นจึงสามารถสรุปได้ว่าขี้เถ้าถ่านมีสารที่จำเป็นต่อพืชอยู่ที่อัตราส่วน 0-1-3 (N-P-K) นั่นเอง 

ดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลย ที่คนนิยมนำผงขี้เถ้าถ่าน มาใช้ทำปุ๋ย หรือ แทนปุ๋ย 

วิธีทำปุ๋ยขี้เถ้าถ่าน

• เพื่อนๆ สามารถเก็บขี้เถ้าถ่านได้จากการเผาไหม้ของถ่าน 2 ประเภท ได้แก่  ถ่านไม้ และ ถ่านหิน 
• นำขี้เถ้าถ่านมาบนโรยหน้าดิน ให้มีความหนาประมาณ 2 นิ้ว 
• ใช้คราด, ส้อมพรวนดิน หรือ พลั่ว คลุกให้เข้ากับดิน
• จากนั้นให้ปลูกต้นไม้ตามปกติ เท่านี้เพื่อนๆ ก็จะได้ปุ๋ยขี้เถ้าถ่าน ที่ประกอบไปด้วยสารอาหารครบครัน แล้วค่ะ 

_{ทำปุ๋ย Homemade ไม่ยากเลยใช่ไหม}

เป็นยังไงบ้างคะ ทำปุ๋ย Homemade เองที่บ้าน ไม่ยากอย่างที่คิดเลยใช่ไหม ที่สำคัญ วัตถุดิบก็หาง่ายมากๆ มีอยู่รอบตัวเราเลย เพียงแค่เพื่อนๆ เดินเข้าไปในครัว ก็เจอวัตถุดิบแล้ว 

แต่ถ้าคนไหนที่ไม่มีเวลามานั่งทำปุ๋ยอินทรีย์ Homemade กันจริงๆ แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่อยากเสียสตางค์ซื้อปุ๋ยอินทรีย์ราคาแพงๆ เราขอแนะนำให้ลองแวะมาเยี่ยมชมปุ๋ยอินทรีย์ได้ที่ Kaidee ค่ะ ที่เว็บไซต์ของเรา มีปุ๋ยหลายประเภทให้เลือกสรรมากมาย ไม่ว่าจะเป็นปุ๋ยอินทรีย์, ปุ๋ยเคมี หรือแม้กระทั่งสารกำจัดแมลงอีกมากมาย และที่สำคัญ ราคาก็เป็นกันเองด้วยนะ คลิกเลย